Bazal Metabolizma Nedir?
Bazal metabolizma; Canlıların tam olarak dinlenme sırasında herhangi bir kas hareketi yapmadan, vücuttaki canlılık durumlarının sürmesi için gereken enerjiyi sağlayan metabolizmaya bazal metabolizma denmektedir. Yemekten yaklaşık 12 saat sonra vücudun tam olarak dinlenme anında, sadece yaşamayı idame ettirmeye yetecek fonksiyonlarını sürdürecek kadar ihtiyacı olan enerji seviyesidir. Bazal metabolizma hızı kullanılan oksijen miktarı ve bu doğrultuda oluşan kalori ölçülerek bulunabilmektedir. Bazal metabolizma hızı canlıların yaşına, vücut ağırlığına, cinsiyetine ve çevre faktörlerine göre değişkenlik gösterebilmektedir.
Bazal metabolizma hızı cinsiyete göre’de farklılık göstermektedir. Bu durum erkeklerde kadınlara göre çok daha fazladır. Kışın daha yavaş, yazın daha hızlıdır. Gençlerde hızlıyken yaşlılarda daha yavaştır. Özellikle ergenlik ve hamilelik döneminde metabolizma hızı bir hayli artar. Yeşil çay başta olmak üzere kafein ve diğer uyarıcılar da bu hızı artırır. Hormonların ve ilaçların metabolizmanın hızını artırıcı yada azaltıcı etkileri olabilmektedir. Daha önce sizlerle paylaştığımız metabolizma yaşınızı biliyor musunuz isimli makaleye’de göz gezdirebilirsiniz. Bu gün sizlerle paylaşacağımız makalemizin alt başlıklarında bazal metabolizma hesaplama, bazal metabolizma nedir nasıl ölçülür, bazal metabolizma hızı nedir, bazal metabolizmayı etkileyen faktörler ve bazal metabolizma hızı kaç olmalı isimli yazıları okuyabilirsiniz.
Bazal Metabolizma Hızını Değiştiren Etkenler
Cinsiyet (Erkeklerde yüksek)
Yaş (Çocuklarda yüksek)
Vücut ağırlığı ( kilolularda yüksek)
Kas miktarı (Kaslı kişilerde yüksek)
Çevre faktörü (soğuk havalarda yüksektir)
Protein ağırlıklı beslenenlerde yüksek
Uyku ( uykuda düşer)
Beslenme yetersizliğinde (düşmektedir)
Hipotiroidi’de metabolizmayı düşürür
Yaşanan Hastalıklar Bazal Metabolizma Hızını Etkiler’mi
Yaşanan hastalıklar bazal metabolizma hızını etkilemektedir. Bazı hastalıklarda düşer, bazılarında’ise yükselir. Yükselten durumlara örnek verecek olursak: Korku, öfke vb gibi sinirsel anlar. Bunların dışında Hiper tiroidi ( zehirli guatr), hipofiz ve böbrek üstü bezi hastalıkları, gebeliğin son üç ayında ve bazı ilaçların kullanımı’da bazal metabolizmayı yükselten unsurlardandır.
Metabolizmayı Hızlandıran Pratik Bilgiler
Gün içerisinde mutlaka 2,5 ila 3 lt kadar su tüketin. Metabolizmayı yavaşlatan en büyük etkenlerden biri su içmemektir.
Hiç bir zaman öğün atlamayın. Gün içerisinde az ve sık sık yemeye özen gösterin.Günün en önemli öğününün kahvaltı olduğunu unutmayın.
Özellikle karabiber ve pul biber türü baharatlı yiyecekler tüketmeye özen gösterin. Bu sebeple metabolizmanızı yaklaşık olarak %20 oranında hızlandırabilirsiniz.
Gün içerisinde muhakkak egzersiz yapın. Eğer egzersiz yapmak için vakit bulamıyorsanız gideceğiniz bir yere yürüyerek gitmek yada asansör yerine merdiven kullanmak gibi fiziksel aktiviteler’de metabolizma hızınızı arttırmaya yardımcı olacaktır.